Hươu sao tự nhiên là một loài động vật quý đang có nguy cơ tiệt chủng. Hiện nay nhà nước đã cho phép bà con nuôi thuần chủng hươu để phát triển kinh tế. Để việc chăn nuôi động vật này đạt kết quả cao, đòi hỏi bà con phải am hiểu tập tính của hươu sao, kỹ thuật và môi trường nuôi dưỡng chúng. Bài viết sau sẽ cập nhật mọi kiến thức bổ ích cho bà con mới bước chân vào nghề chăn nuôi con vật mới lạ này.
Nội dung chính
Tìm hiểu nguồn gốc của loài hươu sao
Hươu sao tự nhiên có tên khoa học là Cervus Nippon Pseudaxis, chúng thuộc loài động vật lớp vít, họ hươu. Di chuyển vững vàng bằng bộ guốc chẵn, nằm trong loài nhai lại.
Nguồn gốc của hươu sao xuất phát từ Đông Nam Á. Thời điểm ban đầu, chúng được tìm thấy nhiều nhất ở khu vực miền Bắc của nước ta và miền Đông, Đông Nam của Trung Quốc. Ngoài ra chúng còn phân bổ tại một số khu vực của Nhật Bản. Hiện nay, hươu sao sống hoang dã trên thế giới đang có nguy cơ tiệt chủng với lượng cá thể rất ít. Chỉ duy nhất tại Nhật Bản là còn duy trì số lượng lớn hươu tự nhiên.
Tại Việt Nam, hươu sao thuần chủng phát triển nhiều ở các khu vực miền Bắc và miền Trung trong giới hạn vĩ tuyến 16độ20 Bắc. Chủ yếu là các tỉnh Quảng Ninh, Cao Bằng, Nghệ An, Hà Tĩnh.
Tập tính của hươu sao
Tập tính của hươu sao hoang dã thường tụ tập thành bầy đàn với số lượng lên tới 5 – 7 con. Thậm chí còn đàn còn nhiều hơn chục con. Chúng chủ yếu sống trong khu rừng thưa cây cối, hoặc trên những đồng cỏ khô ráo, không ẩm ướt.
Để đảm bảo được uống đủ nước mỗi ngày, đàn hươu sao thường sống cạnh gần nguồn nước. Chúng thích ăn những loại cỏ, lá cây xanh có vị chát, đắng. Vì sống trong môi trường hoang dã nên bản tính của hươu sao rất cảnh giác và khó tiếp cận. Chỉ cần phát giác một tiếng động nhỏ cũng khiến chúng bỏ chạy rất nhanh để đảm bảo an toàn.
Tập tính của hươu sao nuôi thuần chủng sẽ dạn dĩ hơn vì được tiếp xúc với con người hàng ngày. Bạn có thể tiếp xúc với chúng ở khoảng cách gần. Hươu sao rất nhạy cảm với tiếng ồn, chúng thích sống trong môi trường yên tĩnh. Thời gian động dục của hươu rơi vào tháng 8 hoặc tháng 9. Chúng mang thai trong khoảng 220 – 225 ngày sau đó đẻ hươu giống vào tháng 3, 4, 5. Nhung đực có khả năng cho năng suất nhung có giá trị cao. Thời gian cho nhung vào tháng 3, 4 và thưa dần đến cuối năm.
Hươu sao hoạt động rất tích cực vào ban đêm, sau đó chúng trở về chuồng và bắt đầu thói quen nhai lại vào ban ngày. Chúng nhàn rỗi vào ban ngày, thường là nằm một chỗ và nhai lại. Khoảng 50% khẩu phần ăn của hươu sao sẽ rơi vào thời điểm tối đêm.
Đặc điểm ngoại hình của hươu sao
Trước khi tìm hiểu tập tính của hươu sao, mời bà con tìm hiểu đặc điểm nhận dạng ngoại hình của chúng. Bạn sẽ khám phá ra rất nhiều điều thú vị ở loài động vật này.
Cân nặng, kích thước của hươu sao
Hươu sao Việt Nam có kích thước nhỏ hơn so với nai giúp chúng dễ dàng di chuyển và lẩn trốn. Chúng sở hữu vóc dáng gọn nhẹ, cân đối, di chuyển bằng 4 chân dài mảnh nhưng rất chắc khỏe. Đầu hươu nhỏ, đôi mắt sáng tinh khôi, cổ dài, tai dài hơn đuôi. Một con hươu trưởng thành thường có trọng lượng 50 – 70kg đối với con đực và 40 – 60kg đối với con cái. Kích thước trung bình tính từ phần đầu đến phần đuôi nằm trong khoảng 1,3 – 1,6m.
Lông da hươu sao
Hươu sao sở hữu bộ lông màu vàng đậm óng mượt, con hươu cái sẽ có màu nhạt hơn so với con đực. Trên toàn bộ phần thân nổi bật lên những đốm trắng hình tròn, tựa như những vì sao. Bởi vậy mà chúng được đặt tên là hươu sao. Kích thước của các đốm tròn sẽ tăng dần từ lưng hướng về phía bụng và hông. Phần cổ, đầu, chân và bụng dưới của hươu không có đốm sao.
Sừng hươu sao
Sừng hươu cao và to, trông rất cứng cáp, đây cũng là biểu tượng cho sức mạnh của chúng. Chỉ có hươu đực mới mọc sừng trong khi hươu cái thì không. Khi chú hươu đực có tuổi thọ trên một năm, chúng sẽ mọc ra chiếc sừng sơ sinh. Sừng hươu có thể tái sinh hàng năm và mọc ra chiếc sừng mới. Sừng mới gọi là nhung hươu – một loại dược phẩm có giá trị cực cao. Quá trình mọc sừng hươu cũng nói lên sự trưởng thành và tập tính của hươu sao. Nếu loại bỏ tinh hoàn của hươu đực thì chúng sẽ không thể mọc nhung hươu được nữa.
Giá trị của hươu sao mang lại cho bà con
Nghề nuôi hươu sao ngày càng trở nên phổ biến vì nó đem lại hiệu quả kinh tế cao. Rất nhiều hộ nông dân đã thành công và kiếm bộn tiền từ công việc này. Dưới đây là những giá trị mà loài hươu sao mang lại cho bà con:
Nhung hươu có giá đắt đỏ trên thị trường
Nhung hươu được đánh giá là phần đắt đỏ nhất trong các bộ phận của con hươu sao. Nhung hươu có chứa nhiều thành phần dưỡng chất quý hiếm nên nó được ví như một loại dược liệu cực kỳ giá trị.
Nhung hươu gồm có nhiều loại là nhung huyết, nhung tươi và các sản phẩm chế từ nhung. Chúng được bán trên thị trường với mức giá vô cùng đắt đỏ, khoảng 1 triệu 8 – 2 triệu/lạng. Đây là giá nhung trong nước, giá nhung nước ngoài nhỉnh hơn chút khoảng 1 triệu 9 – 3 triệu/lạng.
Mặc dù có giá khá “chát” nhưng nhung hươu đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nên chúng được rất nhiều khách hàng săn đón và tìm mua trên thị trường.
Gạc hươu rất tốt cho sức khỏe
Gạc hươu chính là sừng hươu khi đã hóa xương. Nhiều khách hàng mua gạc hươu về để trang trí cho căn phòng trở nên sang trọng, đẳng cấp. Ngoài ra chúng còn được dùng để nấu cao vô cùng bổ dưỡng cho cơ thể. Gạc hươu tại Việt Nam rất khan hiếm vì đa phần nông dân thường cắt sừng hươu mới để lấy nhung. Cho nên gạc hươu cũng có giá trị cao trên thị trường.
Cao hươu đem lại nhiều lợi ích cho cơ thể
Người ta dùng xương hươu để ninh nấu cho ra cao hươu, tạo thành một bài thuốc có tác dụng tăng cường sức khỏe. Cao hươu thích hợp dùng cho đối tượng mắc các vấn đề về xương khớp, người già bị thoái hóa đốt sống lưng, cổ. Cao hươu như một vị thuốc thần thánh đem lại nhiều tác dụng. Chẳng hạn như giảm căng thẳng, stress, kích thích não bộ hoạt động, điều hòa huyết áp, làm ổn định hệ tim mạch…
Giá trị dinh dưỡng của thịt hươu sao
Do tập tính của hươu sao rất thích di chuyển, chạy nhảy nên thịt của chúng rất săn chắc. Thịt hươu chứa nhiều dưỡng chất Kcal, Protein, Lipid, Natri, Canxi, Sắt…giúp bồi bổ sức khỏe. Thịt hươu được chế biến thành nhiều món ăn ngon hấp dẫn trong các nhà hàng sang trọng. Ngoài việc nấu thành các món ăn thông thường, thịt hươu sao cũng được dùng để chế ra nhiều bài thuốc chữa bệnh hiệu quả.
Kỹ thuật nuôi hươu sao đem lại hiệu quả cao
Hươu sao là động vật phàm ăn, khả năng chống bệnh cao nên rất dễ nuôi. Một con hươu được chăm sóc tốt sẽ cho nhung có giá trị 18 – 20 triệu/kg. Để việc chăn nuôi đạt hiệu quả cao, bà con nông dân cần nắm được những kỹ thuật chăm sóc hươu sao dưới đây:
Thức ăn nuôi hươu
Tập tính của hươu sao chủ yếu kiếm ăn về ban đêm và nhai lại vào ban ngày. Cho nên bà con chủ yếu cung cấp đủ lượng thức ăn cho hươu vào ban đêm. Thức ăn chăn nuôi hươu sao gồm 2 loại chính là thức ăn xanh, thức ăn tinh. Trong đó thức ăn xanh là các loại cỏ, lá cây, rau, củ có vị chát, đắng. Đây là những thực phẩm chúng ưa chuộng. Bà con có thể hái lá ổi, lá xoan, lá mít, bèo hay củ khoai, củ từ, củ sắn cho hươu sao ăn.
Để đa dạng món ăn giúp hươu sao không chán ăn, bà con có thể bổ sung thêm thức ăn tinh là các loại cám gạo, bột ngô, bột sắn. Việc cung cấp đủ thức ăn xanh và thức ăn tinh cho hươu sao giúp chúng được bổ sung đầy đủ dinh dưỡng.
Các bệnh hươu sao hay mắc
Mặc dù hươu sao được đánh giá là con vật có sức đề kháng tốt, khả năng chống bệnh tật cao. Nhưng do yếu tố thời tiết luôn thay đổi cộng với gen di truyền mà một số con vẫn mắc những căn bệnh cơ bản. Chẳng hạn như bệnh phổi, bệnh đường tiêu hóa, hay bị tụ huyết trùng, ký sinh trùng đường máu. Bà con nên quan sát hươu thường xuyên để kịp thời phát hiện và chữa trị bệnh cho chúng.
Lưu ý khi xây chuồng trại nuôi hươu sao
Nước ta áp dụng 2 loại mô hình chuồng trại chăn nuôi hươu sao đó là dạng bán tự nhiên và nhốt trong chuồng. Đối với quy mô bán tự nhiên, bà con cần chọn cánh đồng rộng lớn, có nhiều cỏ và cây cối xung quanh. Phải có hồ nước hay mương rạch gần vị trí đó để hươu được uống đủ nước. Tập tính của hươu sao vốn cảnh giác cao và chạy rất nhanh nếu có tiếng động. Nên bà con cần dựng hàng rào chắn cẩn thận để hươu không đi mất.
Với chuồng nuôi hươu cần đảm bảo yếu tố đủ rộng rãi và thoáng mát. Môi trường sống luôn khô ráo, không phát sinh mầm mống gây bệnh. Từng chuồng hươu được phân chia và ngăn cách riêng biệt để tiện cho việc chăm sóc theo giai đoạn, độ tuổi.
Kết luận
Trên đây là mọi thông tin về tập tính của hươu sao, giá trị kinh tế hươu sao đem lại và kỹ thuật chăn nuôi con vật này. Hy vọng bài viết đem lại cho quý bà con nông dân những kiến thức bổ ích. Từ đó giúp bà con từng bước làm giàu theo cách khoa học và đạt hiệu quả. Mọi câu hỏi chưa có lời giải đáp, mời bà con liên hệ trại giống Nhật Thuận để được tư vấn. Chúc bà con thành công!